Оқу-әдістемелік әзірлеме: Электрондық білім беру ресурстарын физика сабақтарында пайдалану

Қонарбай Ақниет Нұрғалиқызы, Физика пәнінің мұғалімі, «М.Ғабдуллин атындағы орта мектеп» КММ, Қазақстан, Алматы облысы, Қарасай ауданы, Абай ауылы

Оқу-әдістемелік әзірлеме: Электрондық білім беру ресурстарын физика сабақтарында пайдалану

Оқу-әдістемелік әзірлеме: Электрондық білім беру ресурстарын физика сабақтарында пайдалану

Кіріспе

Қазіргі білім беру жүйесінде жаңа ақпараттық және коммуникациялық технологиялар маңызды орын алуда. Электронды білім беру ресурстары (ЭБР) білім беру үдерісін жетілдіруде тиімді құрал болып табылады. Бұл ресурстар білім беру процесінде оқушылардың шығармашылық қабілеттерін арттырып, оқу материалының қабылдауын жеңілдетеді, сондай-ақ оқытуды қызықтырып, нәтижелерді жақсартады. Осы орайда, физика пәні – табиғат заңдары мен құбылыстарын зерттейтін ғылым болғандықтан, ЭБР-ді тиімді қолдану оқушылардың ғылымға деген қызығушылығын арттырып, олардың білімін тереңдетуге мүмкіндік береді.

Электронды білім беру ресурстарын физика сабағында пайдалану, оқушылардың теориялық білімдерін практикада қолдануға, жаңа ақпараттарды тиімді игеруге мүмкіндік береді. Электронды ресурстар, мысалы, виртуалды зертханалар, оқу фильмдері, интерактивті платформалар мен бағдарламалар арқылы оқушылар физикалық құбылыстарды нақты көріп, оларды өз бетімен зерттей алады.

Электронды білім беру ресурстарының маңызы

Электронды білім беру ресурстары оқушыларға жаңа білімді жеңіл әрі тиімді меңгеруге көмектеседі. Олар интерактивті түрде оқу процесіне қатыса отырып, өз бетімен зерттеу жүргізуге, тәжірибелерді модельдеуге, жаңа ұғымдарды қабылдауға мүмкіндік алады. Электронды ресурстардың маңыздылығы:

• Оқу материалдарын визуализациялау: Физикадағы күрделі табиғи құбылыстар мен процестерді көрнекі түрде көрсету;
• Тәжірибелер мен эксперименттерді виртуалды түрде көрсету: Өзіне тән физикалық процестерді виртуалды тәжірибе арқылы көрсету арқылы оқушыларға түсінікті ету;
• Шығармашылық дағдыларды дамыту: Электронды ресурстар арқылы оқушылардың зерттеу және талдау қабілеттерін дамыту;
• Жаңа ақпараттық технологияларды меңгерту: Оқушылардың ақпараттық технологияларды қолдану дағдыларын дамыту;
• Оқу процесінің тиімділігін арттыру: Сабақтың интерактивті әрі тартымды болуына мүмкіндік береді.

Негізгі бөлім

1. Электронды білім беру ресурстарының түрлері

Электронды білім беру ресурстары әртүрлі түрлерге бөлінеді. Оларды пайдалану оқушылардың білімін кеңейтеді, тыңдаушылық қабілеттерін арттырады. Физика пәнін оқытуда қолдануға болатын электронды білім беру ресурстарының негізгі түрлеріне тоқталайық:

1.1. Виртуалды зертханалар мен симуляциялар

Виртуалды зертханалар мен симуляциялар физикалық құбылыстарды көрнекі түрде көрсетеді. Олар оқушыларға күрделі тәжірибелерді қауіпсіз жағдайда өткізуді, табиғат заңдарын зерттеуді және олардың тәжірибе нәтижелерін алу мүмкіндігін береді. Мысалы, термодинамика, механика, электродинамика сияқты бөлімдер бойынша виртуалды эксперименттерді жүргізу арқылы оқушылар физикалық процестерді өз көздерімен көріп, оларды талдауға дағдыланады.

1.2. Интерактивті оқу платформалары

Интерактивті платформалар (мысалы, Moodle, Google Classroom) оқушылар мен мұғалімдердің арасындағы байланысты арттырып, оқу үдерісін тиімді ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Бұл платформалар арқылы оқушылардың тапсырмаларды орындауы, тақырыптық тесттерге қатысуы және сабаққа қатысуы бақыланады. Сонымен қатар, мұғалімдер жаңа материалдарды ұсыну, оқу тапсырмаларын құрастыру, кері байланыс жасау мүмкіндігін алады.

1.3. Видео және анимациялық материалдар

Физика пәнінде анимациялар мен бейнемазмұндар арқылы күрделі физикалық құбылыстар мен заңдарды түсіндіруге болады. Мысалы, электр тогы, қозғалыс заңдары, атомдық және молекулалық құрылымдарды бейнелейтін анимациялар оқушыларға білімді көрнекі түрде ұсынады. Бейнемазмұндар арқылы оқушылар күрделі түсініктерді жеңіл қабылдап, теорияны практикамен байланыстырады.

1.4. Ғылыми және оқу сайттары

Ғылыми және оқу сайттары (мысалы, Khan Academy, PhET Interactive Simulations, Coursera) физика пәні бойынша түрлі тесттер, курстар, білім материалдары ұсынады. Бұл сайттар арқылы оқушылар физика пәнінен қосымша ақпарат ала алады, өздерінің білімін тереңдетеді. Сонымен қатар, мұғалімдер осы сайттарды пайдаланып, оқушыларды қосымша материалдармен таныстырып, олардың ғылыми көзқарастарын кеңейтуге болады.

2. Электронды білім беру ресурстарын қолданудың тиімділігі

2.1. Қызығушылықты арттыру

Электронды ресурстар оқушылардың қызығушылығын арттырады. Физика пәні күрделі әрі абстрактылы тақырыптардан тұрады, бірақ жаңа технологияларды пайдалану арқылы оқушыларға физикалық құбылыстарды нақты көріп, өздері зерттеу жүргізуге мүмкіндік беріледі. Мысалы, энергияның сақталу заңын түсінуде оқушылар виртуалды зертханаларда эксперимент жасап, оны өз беттерінше зерттей алады. Бұл олардың сабақты қызығушылықпен әрі ынтамен меңгеруіне септігін тигізеді.

2.2. Білімді қолдану дағдыларын дамыту

Электронды білім беру ресурстары оқушылардың білімді нақты өмірде қолдануға бағытталған тапсырмаларды орындауына мүмкіндік береді. Виртуалды зертханалардағы тәжірибелер арқылы оқушылар физикалық құбылыстарды зерттеп, олардың нақты өмірдегі қолданылуын түсінеді. Бұл дағдылар олардың функционалдық сауаттылығын арттырып, болашақта маман ретінде қажетті білім мен дағдыларды меңгеруге көмектеседі.

2.3. Әр түрлі оқушыларға қолайлы әдіс-тәсілдер

Әр оқушының жеке қабілеті мен дайындық деңгейі әртүрлі, сондықтан электронды білім беру ресурстары олардың қажеттіліктерін ескере отырып, оқу процесін ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Мысалы, визуализация арқылы материалды жеңіл қабылдайтын оқушылар үшін анимациялар мен бейнемазмұндар тиімді болса, тәжірибе жасау арқылы теорияны тәжірибе жүзінде меңгеруге бейім оқушылар үшін виртуалды зертханалар тиімді болады.

2.4. Оқу процесінің тиімділігі мен сапасын арттыру

Электронды білім беру ресурстары оқу процесінің тиімділігін арттырып, оқушылардың пәнге деген қызығушылығын жоғары деңгейде сақтайды. Тұрақты кері байланыс, онлайн тапсырмаларды орындау, тестілеу жүйелері оқушылардың нәтижелерін бақылап, оларды дамытуға ықпал етеді. Бұл мұғалімдерге әр оқушының жетістіктерін талдап, қажет жағдайда қосымша көмек көрсетуге мүмкіндік береді.

Қорытынды

Қазіргі заманғы білім беру жүйесінде электронды білім беру ресурстарының маңызы зор. Олар оқушылардың физика пәні бойынша білімін тереңдетіп, теорияны практикамен байланыстыруға мүмкіндік береді. Виртуалды зертханалар, анимациялар, ғылыми сайттар және басқа да электронды ресурстар оқушылардың ғылыми ойлауын дамытып, жаңа технологияларды меңгеруіне жол ашады. Электронды білім беру ресурстарын қолдану арқылы мұғалімдер оқушыларды жан-жақты дамытып, олардың функционалдық сауаттылығын арттыра алады. Бұл оқушылардың тек мектепте ғана емес, болашақта да өз бетінше білім алуына септігін тигізеді.

Әдебиеттер тізімі

1. Ахметова, Ж. А. «Қазіргі білім беру жүйесінде ақпараттық технологияларды қолдану». Алматы: «Мектеп», 2014.
2. Назарбаев, Н. Ә. «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру». Алматы: «Ұлттық кітапхана», 2017.
3. Бейсенбаева, Г. К. «Электронды білім беру ресурстарының оқыту үдерісіндегі рөлі». Астана: «ҚазМҰУ», 2015.